Wat is EMDR-therapie en voor wie is het bedoeld? Deze vraag komt vaak naar voren wanneer mensen op zoek zijn naar effectieve behandelingen voor psychische klachten. EMDR, wat staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een relatief nieuwe maar zeer effectieve therapievorm die vooral bekend is geworden door de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS). In dit artikel duiken we dieper in op wat EMDR-therapie precies inhoudt, hoe het werkt en voor wie het geschikt is.
Wat is EMDR-therapie?
EMDR-therapie is een psychotherapeutische behandelmethode die in de jaren ’80 is ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is een gestructureerde therapie die mensen helpt om de emotionele lading van traumatische herinneringen te verminderen. Dit gebeurt door middel van bilaterale stimulatie, zoals oogbewegingen, tikken of geluiden, terwijl de patiënt zich concentreert op de traumatische herinnering.
Hoe werkt EMDR-therapie?
De werking van EMDR-therapie is gebaseerd op het idee dat traumatische herinneringen niet goed zijn verwerkt in het brein. Deze onverwerkte herinneringen kunnen leiden tot psychische klachten zoals angst, depressie en PTSS. EMDR helpt om deze herinneringen opnieuw te verwerken, zodat ze minder belastend worden.
Het proces van EMDR-therapie kan worden onderverdeeld in acht fasen:
- Geschiedenis en planning: De therapeut verzamelt informatie over de achtergrond van de patiënt en stelt een behandelplan op.
- Voorbereiding: De patiënt wordt voorbereid op de therapie en krijgt uitleg over wat hij of zij kan verwachten.
- Beoordeling: De specifieke traumatische herinnering wordt geïdentificeerd en geëvalueerd.
- Desensitisatie: De patiënt concentreert zich op de traumatische herinnering terwijl hij of zij bilaterale stimulatie ondergaat.
- Installatie: Positieve overtuigingen worden versterkt om de negatieve lading van de herinnering te verminderen.
- Lichaamsscan: De patiënt wordt gevraagd om te letten op eventuele lichamelijke reacties die nog aanwezig zijn.
- Afsluiting: De sessie wordt afgesloten en de patiënt krijgt technieken mee om zichzelf te kalmeren indien nodig.
- Evaluatie: De voortgang wordt geëvalueerd en er wordt bepaald of verdere sessies nodig zijn.
Voor wie is EMDR-therapie bedoeld?
EMDR-therapie is oorspronkelijk ontwikkeld voor de behandeling van PTSS, maar het is inmiddels effectief gebleken voor een breed scala aan psychische klachten. Hier zijn enkele voorbeelden van aandoeningen en situaties waarbij EMDR-therapie nuttig kan zijn:
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
PTSS is een aandoening die kan ontstaan na het ervaren van een traumatische gebeurtenis, zoals een ongeluk, geweld of een natuurramp. Symptomen kunnen onder andere flashbacks, nachtmerries en ernstige angst omvatten. EMDR-therapie helpt om de emotionele lading van de traumatische herinneringen te verminderen, waardoor de symptomen afnemen.
Angststoornissen
Angststoornissen, zoals paniekstoornis, sociale angststoornis en gegeneraliseerde angststoornis, kunnen ook effectief worden behandeld met EMDR-therapie. Door de onderliggende traumatische of stressvolle herinneringen te verwerken, kunnen de angstklachten verminderen.
Depressie
Hoewel depressie vaak wordt behandeld met medicatie en cognitieve gedragstherapie, kan EMDR-therapie een waardevolle aanvulling zijn. Het helpt om negatieve overtuigingen en herinneringen die bijdragen aan de depressieve gevoelens te verwerken.
Verslavingen
Verslavingen kunnen vaak worden gekoppeld aan onverwerkte trauma’s of stressvolle gebeurtenissen. EMDR-therapie kan helpen om deze onderliggende problemen aan te pakken, waardoor de drang naar middelengebruik vermindert.
Chronische pijn
Er is steeds meer bewijs dat EMDR-therapie ook effectief kan zijn bij de behandeling van chronische pijn. Door de emotionele component van pijn te verminderen, kunnen patiënten een betere kwaliteit van leven ervaren.
Hoe verloopt een EMDR-sessie?
Een typische EMDR-sessie begint met een gesprek tussen de therapeut en de patiënt om de voortgang te bespreken en de focus van de sessie te bepalen. Vervolgens wordt de patiënt gevraagd om zich te concentreren op een specifieke traumatische herinnering. Terwijl de patiënt zich concentreert, voert de therapeut bilaterale stimulatie uit, zoals het bewegen van een vinger voor de ogen van de patiënt of het gebruik van geluiden of tikken.
De patiënt wordt aangemoedigd om de gedachten en gevoelens die tijdens de stimulatie opkomen, vrij te laten stromen. Na een reeks van stimulaties wordt de patiënt gevraagd om te beschrijven wat hij of zij heeft ervaren. Dit proces wordt herhaald totdat de herinnering minder emotioneel belastend is.
Wat zijn de voordelen van EMDR-therapie?
EMDR-therapie biedt verschillende voordelen ten opzichte van andere therapievormen:
- Snel resultaat: Veel patiënten ervaren al na enkele sessies een significante vermindering van hun klachten.
- Weinig praten: In tegenstelling tot traditionele praattherapieën, hoeft de patiënt niet uitgebreid te praten over de traumatische gebeurtenis.
- Breed inzetbaar: EMDR-therapie is effectief voor een breed scala aan psychische klachten.
- Wetenschappelijk onderbouwd: Er is veel wetenschappelijk onderzoek dat de effectiviteit van EMDR-therapie ondersteunt.
Zijn er nadelen of risico’s verbonden aan EMDR-therapie?
Hoewel EMDR-therapie over het algemeen als veilig en effectief wordt beschouwd, zijn er enkele mogelijke nadelen en risico’s:
- Intensieve ervaring: Het herbeleven van traumatische herinneringen kan emotioneel zwaar zijn.
- Niet voor iedereen geschikt: EMDR-therapie is mogelijk niet geschikt voor mensen met bepaalde psychische aandoeningen, zoals ernstige dissociatieve stoornissen.
- Bijwerkingen: Sommige patiënten kunnen tijdelijke bijwerkingen ervaren, zoals vermoeidheid, hoofdpijn of verhoogde angst.
Hoe vind je een gekwalificeerde EMDR-therapeut?
Het is belangrijk om een gekwalificeerde en ervaren EMDR-therapeut te vinden om de best mogelijke resultaten te behalen. Hier zijn enkele tips om een geschikte therapeut te vinden:
- Certificering: Zorg ervoor dat de therapeut gecertificeerd is door een erkende EMDR-vereniging, zoals EMDR Nederland (EMDR-NL).
- Ervaring: Vraag naar de ervaring van de therapeut met het behandelen van jouw specifieke klachten.
- Referenties: Vraag om referenties of lees online reviews van andere patiënten.
- Intakegesprek: Plan een intakegesprek om te zien of je een goede klik hebt met de therapeut.
Wat kun je verwachten na EMDR-therapie?
Na afloop van EMDR-therapie ervaren veel patiënten een significante vermindering van hun klachten. Ze voelen zich vaak minder belast door traumatische herinneringen en hebben een verbeterde kwaliteit van leven. Het is echter belangrijk om te onthouden dat de resultaten kunnen variëren en dat sommige patiënten mogelijk aanvullende therapie nodig hebben.
EMDR-therapie kan een krachtige en effectieve behandelmethode zijn voor een breed scala aan psychische klachten. Of je nu worstelt met PTSS, angst, depressie of een andere aandoening, het kan de moeite waard zijn om EMDR-therapie te overwegen als onderdeel van je behandelplan.
