Kunnen probiotica helpen bij het bestrijden van infecties? Dit is een vraag die steeds vaker wordt gesteld, vooral nu de interesse in natuurlijke en alternatieve behandelingen toeneemt. Probiotica, de levende micro-organismen die gunstige effecten hebben op de gezondheid van de gastheer, worden vaak geprezen om hun vermogen om de darmflora te verbeteren. Maar kunnen ze ook een rol spelen in het bestrijden van infecties? Laten we dit onderwerp eens grondig onderzoeken.
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn levende bacteriën en gisten die goed zijn voor je gezondheid, vooral voor je spijsverteringsstelsel. Ze worden vaak aangeduid als “goede” of “vriendelijke” bacteriën omdat ze helpen je darmen gezond te houden. Probiotica komen van nature voor in je lichaam, maar je kunt ze ook vinden in bepaalde voedingsmiddelen en supplementen.
Voedingsbronnen van probiotica
Enkele veelvoorkomende voedingsmiddelen die probiotica bevatten zijn:
- Yoghurt
- Kefir
- Zuurkool
- Kimchi
- Miso
- Tempeh
- Kombucha
Hoe werken probiotica?
Probiotica werken door de balans van bacteriën in je darmen te herstellen. Je darmen bevatten een complexe gemeenschap van micro-organismen, bekend als de darmflora of het microbioom. Deze gemeenschap speelt een cruciale rol in je algehele gezondheid, inclusief je immuunsysteem.
Wanneer de balans van je darmflora verstoord is, bijvoorbeeld door ziekte, slechte voeding of antibiotica, kunnen schadelijke bacteriën de overhand krijgen. Dit kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, waaronder infecties. Probiotica kunnen helpen deze balans te herstellen door de groei van goede bacteriën te bevorderen en de groei van schadelijke bacteriën te onderdrukken.
Probiotica en het immuunsysteem
Een van de belangrijkste manieren waarop probiotica kunnen helpen bij het bestrijden van infecties is door het versterken van je immuunsysteem. Je immuunsysteem is je eerste verdedigingslinie tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen en schimmels. Een gezond immuunsysteem kan infecties sneller en effectiever bestrijden.
Hoe probiotica het immuunsysteem versterken
Probiotica kunnen je immuunsysteem op verschillende manieren versterken:
- Verbetering van de darmbarrière: Probiotica kunnen helpen de darmbarrière te versterken, waardoor het moeilijker wordt voor ziekteverwekkers om je lichaam binnen te dringen.
- Stimulatie van immuuncellen: Probiotica kunnen de activiteit van bepaalde immuuncellen, zoals macrofagen en T-cellen, stimuleren. Deze cellen spelen een cruciale rol in het herkennen en vernietigen van ziekteverwekkers.
- Productie van antimicrobiële stoffen: Sommige probiotische bacteriën kunnen stoffen produceren die schadelijke bacteriën doden of hun groei remmen.
Wetenschappelijk bewijs
Er is een groeiend aantal wetenschappelijke studies die de potentiële voordelen van probiotica bij het bestrijden van infecties ondersteunen. Hier zijn enkele voorbeelden:
Probiotica en luchtweginfecties
Verschillende studies hebben aangetoond dat probiotica kunnen helpen bij het verminderen van de frequentie en ernst van luchtweginfecties, zoals verkoudheid en griep. Een meta-analyse van 20 gerandomiseerde gecontroleerde trials vond dat probiotica het risico op luchtweginfecties met ongeveer 42% kunnen verminderen.
Probiotica en urineweginfecties
Urineweginfecties (UTI’s) zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij vrouwen. Sommige studies suggereren dat probiotica kunnen helpen bij het voorkomen van UTI’s door de groei van schadelijke bacteriën in de urinewegen te onderdrukken. Een systematische review van 9 studies vond dat probiotica het risico op terugkerende UTI’s kunnen verminderen.
Probiotica en gastro-intestinale infecties
Probiotica zijn misschien het meest bekend om hun vermogen om gastro-intestinale infecties te bestrijden. Verschillende studies hebben aangetoond dat probiotica kunnen helpen bij het verminderen van de duur en ernst van diarree veroorzaakt door infecties, zoals reizigersdiarree en diarree veroorzaakt door antibiotica. Een meta-analyse van 63 studies vond dat probiotica de duur van infectieuze diarree met ongeveer 25 uur kunnen verkorten.
Probiotica en specifieke infecties
Naast de algemene voordelen voor het immuunsysteem en de preventie van infecties, zijn er ook specifieke probiotische stammen die bijzonder effectief kunnen zijn tegen bepaalde infecties.
Lactobacillus rhamnosus GG
Lactobacillus rhamnosus GG is een van de meest bestudeerde probiotische stammen. Het is aangetoond dat deze stam effectief is bij het verminderen van de duur en ernst van diarree bij kinderen en volwassenen. Bovendien kan Lactobacillus rhamnosus GG helpen bij het voorkomen van luchtweginfecties en UTI’s.
Bifidobacterium lactis
Bifidobacterium lactis is een andere goed bestudeerde probiotische stam. Studies hebben aangetoond dat deze stam kan helpen bij het versterken van het immuunsysteem en het verminderen van de frequentie van luchtweginfecties bij kinderen en ouderen.
Saccharomyces boulardii
Saccharomyces boulardii is een probiotische gist die effectief is gebleken bij het behandelen van diarree veroorzaakt door antibiotica en infecties. Deze stam kan ook helpen bij het voorkomen van terugkerende Clostridium difficile-infecties, een ernstige vorm van diarree die vaak voorkomt na het gebruik van antibiotica.
Probiotica in de praktijk
Hoewel het wetenschappelijke bewijs veelbelovend is, is het belangrijk om te weten hoe je probiotica in de praktijk kunt gebruiken om infecties te bestrijden. Hier zijn enkele tips:
Kies de juiste stam
Niet alle probiotica zijn hetzelfde. Verschillende stammen hebben verschillende effecten op je gezondheid. Zorg ervoor dat je een probiotisch supplement kiest dat de juiste stam bevat voor jouw specifieke gezondheidsprobleem.
Let op de dosering
De effectiviteit van probiotica kan afhangen van de dosering. In veel studies worden doseringen van 1 miljard tot 10 miljard kolonievormende eenheden (CFU’s) per dag gebruikt. Raadpleeg een arts of diëtist om de juiste dosering voor jou te bepalen.
Neem probiotica regelmatig
Om de voordelen van probiotica te ervaren, is het belangrijk om ze regelmatig in te nemen. Dit kan betekenen dat je dagelijks een probiotisch supplement neemt of regelmatig probiotische voedingsmiddelen eet.
Combineer met een gezonde levensstijl
Probiotica zijn geen wondermiddel. Ze werken het beste wanneer ze worden gecombineerd met een gezonde levensstijl, inclusief een uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap.
Voorzorgsmaatregelen en bijwerkingen
Hoewel probiotica over het algemeen als veilig worden beschouwd, zijn er enkele voorzorgsmaatregelen en mogelijke bijwerkingen waar je rekening mee moet houden:
- Immuungecompromitteerde personen: Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals degenen die chemotherapie ondergaan of HIV hebben, moeten voorzichtig zijn met het gebruik van probiotica. In zeldzame gevallen kunnen probiotica infecties veroorzaken bij deze personen.
- Bijwerkingen: Sommige mensen kunnen milde bijwerkingen ervaren bij het starten van probiotica, zoals gasvorming, een opgeblazen gevoel of diarree. Deze bijwerkingen zijn meestal tijdelijk en verdwijnen na een paar dagen.
- Allergieën: Als je allergisch bent voor bepaalde ingrediënten in probiotische supplementen, zoals melk of soja, zorg er dan voor dat je een supplement kiest dat vrij is van deze allergenen.
Kunnen probiotica helpen bij het bestrijden van infecties? Het antwoord lijkt ja te zijn, vooral gezien het groeiende aantal wetenschappelijke studies die hun voordelen ondersteunen. Probiotica kunnen een waardevolle aanvulling zijn op je gezondheidsroutine, vooral als je vatbaar bent voor infecties. Echter, zoals met alle supplementen, is het belangrijk om ze verstandig te gebruiken en, indien nodig, medisch advies in te winnen.
